Eskola eta IKT-ak ONDORIOAK

    Ezagutzaren gizarte honetara egokitzeko prestakuntza teknologikoa edo Konpetentzia Digitala eskuratzea ezinbestekoa izango du gizarteak, hau da ezagutza, trebetasun eta gaitasun teknologikoak eskuratu beharko ditu. Multialfabetizazioa oso garrantzitsua izango da: alfabetizazio teknologikoa, informaziozkoa eta ikusentzunezkoa eskuratu beharko ditu gizarte osoak eta hezkuntza komunitateak: ikasle, irakasle eta gurasoek, besteak beste.

    Gu, Lehen Hezkuntzako irakasle izango garenez, IKT-ak modu pedagogiko batean txertatu beharko ditugu eskolan. Metodologia berritzaile bat ezarri beharko dugu, TPACK eredua kontutan izanda, hau da, irakasleok ematen dugun ikasgaia ondo menderatu behar dugu (ezagutza disziplinarra), ikasgaia erakusten ere jakin behar dugu (ezagutza pedagogikoa) eta IKT-ak gelan erabiltzen jakin behar dugu (ezagutza teknologikoa). Hiru ezagutza horiek uztartuz gero, irakaskuntza-ikaskuntza prozesua eraginkorragoa bihurtuko da, eta ikasleak hain azkar aldatzen ari den gizarterako prestatuko ditugu.

 Eskola testuinguruan IKT-en integrazioa bultzatu nahi da Eskola 2.0 ekimenarekin besteak beste, eta berdintasunean oinarritutako kalitatezko ikaskuntza prozesu eraginkor bat lortu nahi bada ere, errealitatean badira bete beharreko zenbait hutsune. IKT-ak ez dira guztiz menperatzen oraindik ere eta metodologia aldaketak ez dira behar bezain azkar gauzatzen. Alde batetik TPAC metodologia bezelako integrazioa ez da modu homogeneo batean zabaltzen ari eta arazo nagusienetako bat hezkuntza komunitateko partaideen arteko bretxa digitala da. Irakasle ugari inmigrante digitalak dira, eta teknofobikoak gainera; beraien aldetik ez dute esfortzurik egiten formakuntza digitala bereganatzeko eta ez dute inongo intentziorik, klaseak ematean disziplina desberdinen prozesu pedagogikoaren erraminta moduan IKT-ak erabiltzeko.                   Baina esperantza positiboak izan behar ditugu, irakaslegoaren zati handi bat IKT-en integrazioaren alde baitago, eta gutxi barru, gure euskarria eta laguntza izanen dute. 

   Ala ere dena ez dago eskola eta irakasleen esku, administrazioak ere badu zeregina eta bestalde, IKT-ek desberdintasun soziala areagotzen dute, bretxa soziala sortuz. Izan ere teknologia hauek ez daude gizarte maila guztien esku, askotan baliabide eza dela eta ez dute horrelako luxuak emateko aukera.

Horregatik poliki-poliki gizarteak formakuntza digitala beregatu behar du, berdintasun bat bermatzeko, horretarako Gobernu eta Erakundeen sostengua behar da noski. Baina gure aldetik aportazio bat egin dezakegu garapenaren aurrerapena gauzatzeko; irakasleok eginkizun garrantzitsu bat daukagu alderdi honetan ere, gure ikasleak etorkizuneko helduak izango baitira.

Zer dira IKTak eta zertarako balio dute eskola testuinguruan?

IKT-en erabilera egokiari buruzko Europar politikak II

IKT-ei buruzko hezkuntza politiken hastapenak
IKT-ak ikasgelan sartzeko lehenengo pausoak Erresuma Batuan 1980 urtean ematen dira eta Espainian programa esperimental bat sortzen da 1986an.
Erronka ez da bakarrik teknologiak ikasgeletara eramatea, aldaketa garrantzitsuena antolaketa eta metodologia aldetik etorriko da.
Hasiera batean, planteamendua IKT-ak gaztetandik eskura ematea zen, geroago “bretxa digitala” gainditzea, gero gaitasunak eskuratzea eta askotan aparailu berrienak barneratzeaz bakarrik arduratzen ziren.
Politiken beste helburuetako bat eskola/lana/etxea banaketa ekiditea zen eta honekin ezberdintasunak gutxitzea ahal den neurrian.
80/90 hamarkadetako ekimenak:
Baliabide teknologikoak eskoletara eraman.
Ikaslegak internet-era konektatu.
Ikasleen formakuntza IKT-en inguruan.
Baliabide digitalen ekoizpena (software-a).

IKT-en berrikuntza pedagogikorako ekimenak gero eta gehiago dira eta hau argi gelditzen da Web 2.0-ren sendotzearekin.

IKT-en eskoletako erabilera egokiari buruzko politikak
Honako galderak egiten dira erabilera egokiari buruz:
Herrialde ezberinek nola lantzen dituzte IKT-en barneraketak hezkuntzan, zeinek parte hartzen du, ze eduki lantzen dira eta zein irizpide erabiltzen dira prozedura edo emaitzak ebaluatzeko.
Zein faktorek eragiten dute politika hauek arrakasta izan dezaten.
Erabiltzaileari bideratutako zein berrikuntza burutzen dira IKT-ei dagokienez eta hezkuntza sistemak nola erreakzionatzen duen hauen aurrean.
EB-an emaitza nahiko txarra da 2005 urtean, baina 2007 pixkanaka hobetzen doala antzematen da.
IKT-en eskolan sartzeari buruko Europar politikak
Hezkuntza politiketan IKT-en erabilerari ondorengo arloekin lotuta garrantzia ematen zaie:
E-learning eta e-skills edo e-gaitasunak.
Lan egiteko modu bezala.
Ongizaterako konektatua egoteko modu bezala.
Kultura zabaltzeko eta e-gobernua.
Faktore aipagarrienetakoa irakaslegoaren garapen profesionalari dagokion alderdia da, bai pertsonalki eta bai eskola testuinguruan burutu behar duen aldaketa dela eta.

MAPA KONTZEPTUALA EGITEKO HITZ ZERRENDA

- IKT                                                                                              -INTERNET
- EZAGUTZAREN GIZARTEA                                                     -eLEARNING
- MULTIALFABETIZAZIOA                                                        - ETEN DIGITALA
- HEZKUNTZA TEKNOLOGIA                                                   - LIFELONG LEARNIG
- MULTIDISZIPLINA                                                                    -BRETX DIGITALA
- BERRIKUNTZA                                                                          - EKOIZPENA
- HOBEKUNTZA                                                                          - BIDEO DIDAKTIKOAK
- KOMUNIKAZIOA                                                                     - ALFABETAZIOA
- INFORMAZIO                                                                            -LOM
- ESKOLA 2.0                                                                               -YOU TUBE
- WEB 2.0/WEB 1.0                                                                      - WINDOWS MEDIA MAKER
- TPACK                                                                                       - SINKRONO
- IKUS-ENTZUNEZKO HIZKUNTZA                                        - ASINKRONO
- LOM                                                                                           - MULTIMEDIAK
 -INFORMAZIO GIZARTEA                                                        -TESTUA
- HEZTEKO OBJEKTU DIGITALAK                                          -IRUDIA
- LANKIDETZA IKASKUNTZA                                                 -SOINUA
-TALDELANA/ ELKARLANA/KOLABORAZIOA                    -BIDEOA
- BALIABIDE BILTEGIAK                                                          -ANIMAZIOA
- EGILE TRESNAK                                                                     -MUSIKA
- HERRITARTASUN DIGITALA                                                -HIPERMEDIA
- INTERAKZIOA                                                                         -HIPERTESTUA
- ORDENAGAILUAK                                                                 -PROGRAMAK
- SMART PHONE                                                                        -FIRMWARE
- BLOG-AK                                                                                 -APLIKAZIO INFORMATIKOA
- WIKI-AK                                                                                  -INFORMAZIO-DATUAK
- SARE SOZIALAK                                                                    -SISTEMA ERAGILEAK
- IKASKUNTZA AUTONOMOA                                              -INTRANET
- PRESTAKUNTZA EDO FORMAZIOA                                   -ESKUGARRITASUNA
- ARBELA DIGITALA (PDI)                                                      -ERRAZTASUNA
-INMIGRANTE/ ETORKIN DIGITALA                                    -METODO TRADIZIONALA
-TEKNOFILIA/TEKNOFOBIA                                                 -METODO PARTEHARTZAILEA
-MASS-MEDIAK                                                                       -EPICT
-SOFTWARE                                                                              -EDCL
-HARDWARE                                                                             -E-BOOK
-BLOG                                                                                        -ITE
-MULTIMODALA                                                                     -IKASKUNTZA ESANGURATSUA
-OFIMATIKA                                                                            -SPICYNODES
-IKERKETA BIDEZKO IKASKUNTZA                                  -PHOTOPEACH

Marco Estratégico de Euskadi ante la sociedad de la información en la escuela

Komunikazio eta informazioaren gizartean murgilduta gaudela argi dago aldaketa nagusiena XX. Mende bukaeran gizarte industrializatu gehienetan eman delarik. Euskal Herrian 90 hamarkadatik aurrera testuingurua prestatzen ari da ingurune berri honetara egokitzeko. Hala ere, bai estatu mailan eta bai estatuaz harago erabiltzeko eta eraginkorrak izan daitezen gomendio batzuk daude.

1. Europa: hasiera puntua.

- 1990: Bangemann informearekin Informazioaren gizarteari bultzada eman zitzaion, “Europa Informazioaren gizarteruntz” izeneko planarekin.

- 1996: Europar batasuna hezkuntzak duen garrantziaz ohartzen da gizarte teknologikorako bidean.

- 1999: “Iniciativa eEurope”, “Estrategia de Lisboa”-ren eraginez Informazioaren gizarte eta makroekonomiaren arteko erlazioa argi gelditzen da.

- 2000: “Iniciativa eEurope”-k europar gizarteak Informazio, komunikazio eta ezagutzaren gizartera egokitzeko beharra ezartzen du. Hezkuntza mailan bermatu behar dena aro digitala eta gizabanako guztien online komunikazioa da, eskolen testuinguruan.

- “Iniciativa eEurope” martxan jartzeko eEurope 2002 eta eEurope 2005 planak burutzen dira.

* eEurope 2002: lehentasun batzuren arabera egindako neurri zerrenda bat da, 2 maila zehaztuko dira zerrendan: baliabideak eskaini eta pertsonen formakuntza.

Hemen Europar Batasunak informe bat egin zuen “Hezkuntza sistemen etorkizuneko helburuak” eta bere oinarriak:

• Europan hezkuntza kalitatea hobetu.
• Adin guztietarako hezkuntza ahalbidetu.
• Ezagutzaren gizartean oinarrizko gaitasunak zein diren zehaztu (IKT-ekin lotutakoak).
• Hezkuntza eta formakuntza gertuko ingurunera, Europa eta mundura ireki.
• Baliabideen erabilera ahal den eta gehiena aprobetxatu.

Hauen guztien eraginez sortutako programa “eLearning: Aprendizaje electrónico” da. Hezkuntza eta kultura komunitateetan oinarritzen da eta Europa ezagutzaren gizartera bideratzen lagunduko du. 3 lan eremu zehaztuko ditu:

• Azpiegiturak.
• Populazioaren ezagutza maila.
• Hezkuntza eta formakuntza sistemak Ezagutzaren gizartera egokitzapena.

Plan hau aplikatu zen denboran zehar aurrerapen handiak eman ziren telekomunikazio eta internet-era konektatzeko alderdietan.

*eEurope 2005 plana sortu zen aurreko lorpenak zabaltzeko helburuarekin (hezkuntza munduan eragin handia izan zuen):

- eLearning ekimenarekin jarraitu eta hobetu zen.

- zehaztu zen eContenidosPlus programan.

Gaur egun komisioak (2005) testuinguru berri bat proposatzen du:”i2010- Europako informazioaren gizartea 2010” Lisboako erronkak mantentzeko helburuarekin.

Berrikuntza eta ikerkuntza IKT-en bidez ekarriko du Hezkuntza sisteman onura ugari egotea. Puntu honetan salto handi bat ematen da “Competencias clave para el aprendizaje permanente” dokumentuarekin (8 konpetentzia edo gaitasunak zehaztu ziren Europar parlamentuan). Konpetentzia hauetako bat “Gaitasun digitala” izango da.

Azken finean i2010 estatu partehartzaile guztien modu bateratu eta arduratsu batean jarduteko bultzada bat izango da ezarpen arloan.

2. Espainian aldaketa teknologikoaren bultzada eta egonkortzea.

Gasteizen ematen da hasiera puntua “Info XXI la Sociedadd de la Información para todos” planarekin. Alderdi askotan eragina izango du eta, eEurope bezala, makroekonomi alderdian oinarrizkoa izango da.

• Ekimenak:

1. Ekipamendu teknologikoan inbertsioa.

2. Internet-era konektibitatea.

3. Irakaslegoaren eta ikaslegoaren formakuntza IKt-en inguruan.

4. Multimedia edukiak sortzea.

Hezkuntza munduan Informazio eta komunikazio teknologien erabileraren inguruan aurrerapauso oso garrantzitsu bezala hautematen da (informatika gelatik, informatika gelan egoterako pausoa). Hau plan españa.es (2004)-en ikusiko da, eEurope2005-ren zehazpen bat izango delarik.

Momentu honetan “Internet eskolan” programa martxan jartzen da.

Gaur egun Ingenio 2010 testuinguruan programa ezberdinak zehaztu dira, adibide adierazgarriena Plan Avanz@ izango da Ezagutza eta Informazioaren gizartea eskolan barneratzeko helburuarekin (IKT-en bidez).

• Ekimen garrantzitsuenak baliabideak eta konektibitatea geletara eramatea, komunitate osoaren formakuntza eta baliabide digitalen ekoizpena izango dira.
• Espainian, ekilomen hauei dagokienez, Europako bigarren postuan kokatzen da.

Oso garrantzitsua da LOE (2006)-an, oinarrizko gaitasun bezala informazioaren tratamendu digitala barneratzea.

Azken urteotan Avanz@2 ekimenaren barruan hainbat ekintza garatu dira, adib: edukiak eguneratzeko Agrega proiektua.

3. Informazioaren gizartea sortzea Euskadin.

- 1999- an hasiera puntua.

- “Iniciativa 2000 tres” salto oso garrantzitsua (azpiegitura eta baliabide teknologikoak hezkuntza zentruei ematea bultzatu).

- “Premia” azpiegitura, ekipamendu eta baliabideen dotaziorako EH hezkuntza sailaren ekimena oso garrantzitsua da.

- Euskadi Informazioaren gizartean (PESI) planaren barruan ekimen hauek guztiak hobetzen dira.

- Estrategia hau ez da alderdi ekonomikoan bakarrik emango, alderdi soziohezitzaileak ere kontutan hartzen dira, bizitza osorako ikasketa bultzatuz eta bretxa digitala ekiditu nahirik (eFormación bidez).

Baliabide teknologikoak emateko eta irakasleen formakuntza bultzatzeko “Plan Premia”-ren lehenengo 2 faseak kokatuko dira.

• Plan Premia I:

1. Oinarrizko sare lokal baten ezarpen eta mantenimendua.

2. Gutxienezko informatika ekipamendua.

3. Hezkuntza Intranet bat ziurtatzeko internetera konekxioa.

4. Zaharkitutako ekipoak aldatu.

Hauek ezarritako emaitza onei esker hurrengo pausoa eman zen:

• Plan Premia II: IKT-en ezarpena zabaldu nahi zen ikasgeletan. Hartu ziren neurriak:

• Sare lokalak.
• Zerbitzuak (mantenimendua)
• Informatika ekipamendua (inbertsio handiak egin dira hemen).

Baina baliabide hauek guztiak eskoletara eramateaz gain, irakaslegoaren formakuntzarako hainbat ekimen bultzatzen dira:

• “Garatu” hobekuntzarako plana.
• Ikastetxeen barruan formakuntza planak.
• Berritzeguneak.

Hauen eraginez Eusko Jaurlaritzak hainbat dekretu moldatu ditu gaitasun digitala euskal gizartearentzat oinarrizkotzat bilakatuz (PESI ekimenaren eraginez).

PESI-ren eraginez eskolan lanpostu berriak sortu dira behar berri hauei aurre egiteko: teknika arduraduna eta IKT-en dinamizatzailea. Azken honek IKT-en erabilpena bultzatzea izango du helburu nagusia.

4. Eskoletan heldutasun teknologikoaren eredua.

2008an EH-an ekimen berri bat sortzen da: “Euskadi en la Sociedad de la Información 2010: Agendas digitales”. Eusko Jaurlaritzak hau hainbat helburu eta programa zehatzekotan oinarritzen du. Oinarrizko gauzetako bat “Ciudadanía Activa” delakoa da, populazio aktibo eta lehiakor bat sortu nahi du eduki eta baliabide digitalen erabileran.

Hau hezkuntza munduan isla izango du “Modelo de Madurez Tecnológica de Centro Educativo”-ren bidez (2009). Honek esaten du IKT-ak ez direla bakarrik ikaskuntza-irakaskuntza prozesurako, baizik eta hezkuntza sistemaren alderdi guztietarako.

“Plan de actuación TIC”-ean, Dinamizatzaileak burutu behar duena, honako alderdien inguruko ekimenetan zehaztuko da:

1. Pertsona parteharetzaileak.

2. Interes zonaldeak.

3. Zeharkako aldagaiak. (ikasle, irakasle eta gurasoen artean ematen diren hartu-emanek eragina dute).

Hezkuntza administrazioak ze garapen maila dagoen zehazteko, ondorengo alderdiak kontutan hartzen ditu:

• Azpiegitura eta trebakuntza.
• Erabilpena.
• Ikasgelaren digitalizazioa.
• Ikasgelaren birtualizazioa.
• Ikastetxearen birtualizazioa.

Informazioaren eta Komunikazioaren teknologiatik, Hezkuntza Baliabidetara

Juana Mª Sancho Gil-en artikulu honetan, IKT-ek gure gizartean, arlo guztietan eta, ondorioz, eskoletan izan dezaketen eragina  aztertzen da; 80. Hamarkadatik hona, IKT-ak  mundua aldatzen ari dira, behar berriak sortzen doaz eta IKT hauek eskoletan, modu eraginkor eta egoki batetan, nola txertatu da geroztik erronka nagusia.

Artikulu honetan Eskola 2.0 –ra iristeko egin ziren lehenengo hastapen, ikerketa, saiakera eta lana azaldu nahi dira. Halaxe ohartu baitziren IKT-ak eskoletan sartzea ez zela nahikoa, gizarte berrira egokitu beharrean dagoen, Hezkuntza zuzen eta eraginkor bat lortzeko. Hastapen horietan, besteak beste, 2000. Urteko “La escuela del mañana” edo “School +” programak aipa daitezke.

“School +” izeneko ekimen honek, IKT-ak modu pedagogiko batetan txertatzearen garrantzia azpimarratu zuen eta horretarako, lehen aldiz, programa diseinatzaileak, irakasle eta gurasoekin elkartu zituzten edukiak behar errealetara egokitzeko asmoz.

IKT-ak eskoletan modu pedagogiko batetan sartzeko, honako 7 axioma bereizi zituen Robert McClintock  irakasleak:

1-      Azpiegitura teknologiko egokia izatea.

2-      Teknologia berria irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan erabiltzea.

3-      Kudeaketak enfoke konstruktibista izatea.

4-      Ikasleek beren hezkuntza eskuratzeko gaitasunetan oinarritzea.

5-      Ikaskuntzaren emaitzak iragarri ezina.

6-      Irakaskuntza interaktiboaren kontzeptua zabaltzea.

7-      Sen on pedagogikoa zalantzan jartzea.

Ondorioz, IKT-en erabilerak hezkuntzaren mundua eraldatu eta hobetu dezan zenbait aldaketa beharrezkoak direla argi dago.  Aldaketa batzuk irakasleriaren eskuetan daude eta horretan dihardute eskoletan, beste zenbait ordea, hauen eskuetatik at daude. Hezkuntza zentroak, Administrazioak berak eta gizarteak egin beharrekoak dira eta ez dira beti behar bezain azkar gauzatzen.

Eskola 2.0 ekimena

Eusko Jaurlaritzak, Espainiako Gobernuko Hezkuntza Ministerioak Hezkuntza Teknologien Institutuarekin batera duen programan parte hartzen du.

Eskola 2.0-k Programak, hezkuntzan Informazioaren eta Komunikazioaren teknologia berriak sartzen ditu. Programa hau 2009tik 2013ra bitartean garatzen da eta fondo publikoetako eskoletako 5. eta 6. mailako (lehen hezkuntza) eta .1 eta 2. mailako (Bigarren Hezkuntza) ikasleei zuzendua dago.

Honako hauek dira Eskola 2.0k dituen helburuak:

• Ohiko ikasgelak ikasgela digitalak bilakatzea

• Irakasleak IKT-dun gaitasunetan trebatzea

• Ikasgeletako metodologia aldaketari laguntzea

• Eten digitala murriztea

• Lan dinamikoa, partehartzailea, beste ikastetxeekin lankidetzan eta sarean sustatzea

• HEZIKETA KALITATEA HOBETZEA

Hezkuntza teknologikoa

Hezkuntza Teknologia diziplina pedagogikoa da, 30. hamarkadatik erabiltzen dena, hain zuzen ere.

Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan IKTak ezartzearekin batera arazo batzuekin topo egiten dugu, batez ere, irakaslegoaren mesfidantza eta motibazio falta IKTek ez dutelakoan hezkuntza hobetzen lagunduko.

Baina hori ez dela horrela ohartu behar dugu, hau da, IKTek hezkuntza hobetzen lagunduko digute eta. Baina, kontutan izan behar dugu, teknologiak berak bakarrik ez digula emango ikaskuntza esanguratsu bat, metodologia didaktiko-pedagogiko bat beharrezkoa izango da eta horretarako.

Baliabide eta bitarteko teknologikoen antolaketa

SARRERA

Teknologiek aldaketa handia suposatzen dute hezkuntza munduan, baina aldaketa ez da hauek barneratzea baizik eta metodologia aldetik egin behar den egokitzapena. Praktikan eman behar den aldaketa hau eraginkorra izan dadin beharrezkoa da zuzendaritzak argi izatea IKT-ak barneratzeak alderdi guztietan ekarriko duen aldaketa.

Dagoeneko ikastetxeetako administraritzan eta kudeaketan teknologiak erabiltzen direnez, hauen erabilgarritasuna ulertzea erraztuko du.

HEZKUNTZA EREDUAK  IKT-ETAN DUEN ERAGINA
Hezkuntza sistemen antolaketa motak IKT-ak nola onartuko diren ere baldintzatuko du, 3 antolaketa mota bereiziko ditugu:

• Burokratikoa: orain arte izan ditugun eredu tradizionalak. Aldaketarako ez da prest egongo eta teknologiak instrumentu moduan bakarrik hautemango dira.
• Gizarte sistema: hemen dagoeneko programazioa aurrekoan baino malguagoa izango da eta feed-back-a bultzatuko da. Antolaketa eredu hau aldaketarako prest egongo da.
• Komunitatea: kooperazio ikuspuntua, erantzunkizuna denona da eta aldaketa bultzatuko du.

Baina IKT-ak eskola hauetan barneratzea teknologiak eraman eta irakaslea formatu baino zerbait konplexuagoa izango da.

IKT-EN PAPERA IKASKUNTZA KOMUNITATEAN
IKT-en barnerakuntza eskolako zuzendaritzak burutzen duen lidergo motaren araberakoa izango da. 4 lidergo mota bereiziko ditugu:

• Lidergo hezitzailea: eredu moduan jokatzen du.
• Lidergo eraldatzailea: aldaketarako eredu izango da.
• Lidergo integratzailea: hobekuntza jarraiera bideratua dago.
• Lidergo kooperatzailea: lidergoa ikastetxe guztiaren erantzunkizun moduan ikusten da.

Zuzendaritzak bere ikastetxean IKT-en erbilpena zein izango den Ikastetxearen hezkuntza proiektuan zehaztuko du, honako 3 orientazio bereiziko ditugularik:

• IKT-ak baliabide didaktiko moduan.
• IKT-ak komunikazio modu bezala.
• IKT-ak ikastetxearen antolaketa, kudeaketa eta administraziorako baliabide moduan.

Argi dagoena da berrikuntza teknologikoak barneratzeko orduan ikas komunitateko partaide guztiek erantzunkizuna hartu behar dutela eta denek egon behar dutela parte hartzeko prest. Ikasten duten antolaketak ez baitira estatikoak izango eta uneoro ikasteko prest egongo dira, ingurune aldakorra aurre egin ahal izateko.

Honetarako eskola barruko kulturan aldaketa bat eman beharko da eta ikasketa komunitate baten moduan jardun beharko du. IKT-en eskola barneko antolakuntza lan kolektibo bat izango da , denen artean erabakiko delarik IKT-ei zein paper eman nahi diegun.

Eskolan IKT-ak barneratzeko orduan kontutan hartu beharreko hainbat lege

1. Gaurko arazoak atzoko soluzioen ondorio dira. Askotan emaitzak ez dira espero zirenak eta honekin irakaslegoak IKT-eran duen konfidantza murriztu egiten da.

2. Gero eta gehiago presionatu, sistemak gehiago presionatuko du ere. Askotan IKT-ak barneratzeko gehiegizko ahaleginak aurkako efektua ekarriko du.

3. Jarrera hobetzen da okerrera joan baino lehen, hasieran gauza hobetu dela badirudi ere agian gero ez du ezertarako balio. Adib: programa bat oso erabilgarria dela iruditu daiteke eta gero sistema berriekin ez exekutagarria izan daiteke.

4. Bide errazak toki berdinera eramango gaitu.

5. Sendatzea gaixotasuna baino okerragoa izan daiteke. Adib, soluzio errazena IKT-ekin arazo bat dugunean tekniko bat deitzea izan daiteke baina honekin irakaslegoak arazoak konpontzen ez saiatzea egin dezakegu.

6. Azkarrena motelena izango da. IKT-ak modu oso azkar batean barneratzeak eraginkortasuna galtzea ekar dezake.

7. Zergatiak eta ondorioak ez dira denboran eta espazioan gertu egoten.

8. Aldaketa txikiek eragin handia ekar dezakete, baina geldiune handieneko zonaldeak askotan begi bistan ez daudenak dira. Askotan Jclic moduko programa sinpleak oso eraginkorrak izango dira.

9. Hasieran aurkakoak diruditen bi helburu batera bete daitezke. Adibidez, irakaslegoak ez du denbora extra bat lan egin nahi izaten teknologien erabilpena ezagutzeko, baina hau praktikaren poderioz lortu daiteke (erabiltzen duten bitartean ikasi).

10. Elefante bat erditik zatitzeak ez dakar bi elefante txiki sortzea. Ikastetxea osotasun bat bezala ulertu behar da.

11. Ez dago errurik. Gure arazo eta soluzioak gure erru dira.

Ezagutzaren kudeaketa ikaskuntza gizarte batean:

IKT-en bidez:

• Ikastetxe ezberdinek harremanak izan ditzakete.
• Ikasle eta irakasleek baliabide didaktikoak eskuratu ditzakete.
• Informazio, orientazio eta kontaktuak modu azkarrean eskuratu ditzakegu.

Hala ere, IKT-ek bere mugak ere badituzte:

• Ezagutzak ikastetxe batetik bestera pasatzea ez da hain erraza, testuinguru ezberdinetan egongo direlako.
• Irakasleek beren klaseak prestatzeko denboraz gain, lortutako ezagupenak sortu eta barreiatzeko denbora ere beharko dute (askotan zuzendariek ez dakite beren irakaslegoaren maila zein den).
• Irakasleek oraindik ere modu indibidualean lan egiteko ohitura dute.

IKT-en erabilpena hezkuntza sistemako ezagupenak kudeatzeko
“Código abierto” proiektuaz arituko gara atal honetan, IKT-ekin lan egiteko orduan oso erabilgarria izango baita. Proiektu hauetan software-a sortzea komunitate guztiko partaideen helburua izango da. Komunitateen ezaugarriak:

• Komunitate hauek elkarlan eta berrikuntzarako helburuarekin testuinguru birtualetan sortzen dira. Beren ezaugarri garrantzitsuena irekiera da, partaide guztiek ahal den informazio gehiena jasoko dute eta taldean sortzen duen ezagutza guztia eskuratu dezakete.
• Proiektua hasten duen pertsonak arazoari lehenengo soluzioa emango dio eta “Código abierto” delakoa prest dagoen unetik bere gaian interesatuak dauden pertsonak erakarriko ditu. Honela komunitatea gero eta handiagoa egingo da.
• Nahiz eta software-a deskargatu, inoiz iritzirik ematen ez duten pertsonak ez dira komunitateko partaide izango (feed-back-a oinarrizkoa izango delako).
• Komunikazio modu sinkrono eta asinkronoan emango da (erabilienak banaketa listak, blog-ak, wiki-ak, API-ak…)
• Sistemak “ruido” delakoak ekiditeko neurriak izan beharko ditu.
• Taldeak helburu zehatz bat ezarri beharko du.

Hala ere, esan behar da oraindik ere ikastetxe asko “Código abierto” eredutik oso urrun daudela: erabakiak zuzendariak hartzen ditu, irakasleek bakarka egiten dute lan, IKT-etan espezializatutako informazioan interes gutxi agertzen da…
IKT-en bidezko hezkuntzarako tokien kudeaketa. Ikasgela teknologiako: funtzioa, antolaketa eta egitura
Aurretik behin baino gehiagotan aipatu dugun moduan, teknologiak ikasgelan barneratzeak metodologia aldatu beharra ekarriko du eta honekin bai ikasle eta bai irakasleen lan egiteko modua aldatuko da.
Hasiera batean ikastetxeetan informatika gela egon ohi zen teknologiekin lan egiteko, baina orain baliabide hauek ikasleen eskura jarri nahi dira uneoro beren ezagutza eraikitzeko behar hainbat baliabide izan ditzaten (ezagutzaren gizartean murgilduta baikaude).
Gaur egungo gela teknologikoa toki fisiko edo birtual malgua izan behar du bere antolaketan, aktiboa kudeaketan eta garapenean eta ikasketa esperientzia multimodaletan aberatsa.
Ekipamenduen ezaugarriak:

• On-line baliabideak eskura izatea (bai eskolan eta bai etxean).
• Irakasleak teknologiak eskura izan ditzala taldeari edo ikasle multzo bati irakasteko.
• Irakaslegoaren ezaugarriei egokitutako teknologiak izan daitezela.
• Banakako kurrikuloei eskuragarritasuna (probak egiteko ahalmena…).
• Ikasgai ezberdinen arteko harremana errazten duten teknologiak izatea.
• Espazio eta altzairuak antolaketa aldaketak egitea ahalbidetzea.
• Proiektoreak izan.
• Sareko baliabideen banakako eskuragarritasuna.

Ikasgela tradizionaletan berrantolaketa:

• Ordenagailuak sarera konektatuak egotea.
• Mahaiak arbel digital edo irakaslearen ordenagailura begira egotea.
• Ikasgelan teknologiekin lan egiteko toki bat egokitzea.

Espazio berrien sorketa: IKT baliabideak ez daude toki batean, baizik eta malguagoa izan behar da hauen erabilera.
Baliabide zentralizatuak, elkarbanatutako funtzioak: IKT-etan espezializatutako ikastetxeak sortu daitezke arlo ezberdinetan erabilgarriak izan daitezen.
Berrikuntza sare eta gune birtualen sortzea:
“Ikaskuntza gune birtualak”, “aula birtualak”… sortuko dira muga arkitektoniko eta ekonomikoak gainditzeko. Intranet sortzeak adibidez aukera berri ugari emango ditu.
Sare hauek azkenaldian garapen azkarra izan dute eta ikasketa aukera berriak sortuko dira. Hala ere, teknologiak garrantzitsuak dira baina sareko partaidetzan giza erlaziorako ezartzen diren estrategiak garrantzitsuagoak dira.
Sare hauetan partaide ezberdinak egongo dira; zuzendaritza ekipoak, irakasle berritzaileak, unibertsitateak, ikerketa zentruak, gobernuko sail batzuk, ONG-ak…

Baliabide guneak: funtzioa, antolaketa eta egitura
Baliabide guneak tradizionalki liburutegiak izan dira baino orain liburutegi hauen funtzioak aldatzen doaz eta ezagutzaren kudeaketarako gune fisiko eta birtualetan bilakatzen ari dira.
Orain “Ikerketa eta ikasketarako baliabide gunea” deituko diegu gehienbat unibertsitate giroan. Fisikoki lehen liburutegiak zeuden tokian egongo dira.
Ezaugarriak:

• Pertsonak oso garrantzitsuak dira, baliabideak eskuragarri egiten dituzte.
• Liburutegi digital-aren kontzeptuarekin oso lotuta dago.
• Aldaketa metodologikoen ondorioz oso garrantzitsuak bilakatu dira, baliabideak eskuragarri egiten baitituzte.
• Ematen dituen zerbitzuen artean: informazioa, irakaslegoaren formakuntza, liburutegia, lan orientazioa, lan tokia, material didaktikoaren sortzea, hizkuntza zerbitzua, informatika zerbitzuak…

IKT-en hezkuntza antolaketarako giza-baliabideak
1. Zuzendaritza ekipoa. Bere lidergo mota aztertuko dugu, honen araberakoa izango baita IKT-en erabilpena egingo duen modua.
2. IKT koordinatzailea: ikastetxe gehienetan ezartzen ari den papera da. Orain arte DBH-n eman zaio garrantzia gehiena eta hemen berrikuntzen berri emango die, irakaslegoari IKT-ak kurrikulumean barneratzen lagunduko dio eta bai zuzendaritza eta bai komunitateko beste partaideei laguntza eskainiko die.
3. Informatika teknikaria: ekipamendu eta baliabide teknologikoen mantentze lana egingo du.

IKT-en erabilera egokiari buruzko Europar Politikak

IKT-ei buruzko hezkuntza politiken hastapenak

IKT-ak ikasgelan sartzeko lehenengo pausoak Erresuma Batuan 1980 urtean ematen dira eta Espainian programa esperimental bat sortzen da 1986an.

Erronka ez da bakarrik teknologiak ikasgeletara eramatea, aldaketa garrantzitsuena antolaketa eta metodologia aldetik etorriko da.

Hasiera batean, planteamendua IKT-ak gaztetandik eskura ematea zen, geroago “bretxa digitala” gainditzea, gero gaitasunak eskuratzea eta askotan aparailu berrienak barneratzeaz bakarrik arduratzen ziren.

Politiken beste helburuetako bat eskola/lana/etxea banaketa ekiditea zen eta honekin  ezberdintasunak gutxitzea ahal den neurrian

.

80/90 hamarkadetako ekimenak:

• Baliabide teknologikoak eskoletara eraman.
• Ikaslegak internet-era konektatu.
• Ikasleen formakuntza IKT-en inguruan.
• Baliabide digitalen ekoizpena (software-a).

IKT-en berrikuntza pedagogikorako ekimenak gero eta gehiago dira eta hau argi gelditzen da Web 2.0-ren sendotzearekin.

IKT-en eskoletako erabilera egokiari buruzko politikak

Honako galderak egiten dira erabilera egokiari buruz:

• Herrialde ezberinek nola lantzen dituzte IKT-en barneraketak hezkuntzan, zeinek parte hartzen du, ze eduki lantzen dira eta zein irizpide erabiltzen dira prozedura edo emaitzak ebaluatzeko.
• Zein faktorek eragiten dute politika hauek arrakasta izan dezaten.
• Erabiltzaileari bideratutako zein berrikuntza burutzen dira IKT-ei dagokienez eta hezkuntza sistemak nola erreakzionatzen duen hauen aurrean.

EB-an emaitza nahiko txarra da 2005 urtean, baina 2007 pixkanaka hobetzen doala antzematen da.

IKT-en eskolan sartzeari buruko Europar politikak

Hezkuntza politiketan IKT-en erabilerari ondorengo arloekin lotuta garrantzia ematen zaie:

• E-learning eta e-skills edo e-gaitasunak.
• Lan egiteko modu bezala.
• Ongizaterako konektatua egoteko modu bezala.
• Kultura zabaltzeko eta e-gobernua.

Faktore aipagarrienetakoa irakaslegoaren garapen profesionalari dagokion alderdia da, bai pertsonalki eta bai eskola testuinguruan burutu behar duen aldaketa dela eta.